12 лістапада сябры грамадзянскай ініцыятывы «Хайсы» і неабыякавыя да мінуўшчыны грамадзяне, якія ствараюць народны мэмарыял памяці рэпрэсаваных, абазначылі ўскраек расстрэльнага лесу чатырохмэтровым мэталёвым крыжам з надпісам «Ахвярам сталінскага тэрору 1937-1940».

Гэтак званыя глеевыя ставы, у якіх адстойваюцца сьцёкавыя адкіды, разьмяшчаюцца пад Віцебскам з 1968 году і займаюць каля 48 гектараў. Але толькі сёлета было вырашана наладзіць перапрацоўку адстою ў кампост. Справа неабходная і карысная, цьвердзяць замоўцы праекту. Але агульную мову з жыхарамі сумежнай Дабрэйкі знайсьці ня могуць. Альбо – ня ўмеюць.

Неэфэктыўнае выкарыстаньне грашовых сродкаў, выдзеленых дзяржавай на рэстаўрацыю помнікаў савецкім воінам і ахвярам вайны на тэрыторыі Вымнянскага сельскага савету, вымусіла мясцовых жыхароў зьвярнуцца да Генэральнага пракурора Аляксандра Канюка. Ліст ад імя жыхароў вёсак Астрэйкава, Вымна, Котава, Прывольнае падпісалі 27 грамадзянаў.

Пакуль улады Віцебскага раёну адмаўляюцца прызнаваць урочышча Хайсы месцам масавых расстрэлаў 1930-х гадоў, грамадзкія актывісты ўшаноўваюць памяць забітых памагатымі сталінскага рэжыму. На цяперашні момант у лесе ўсталяваныя 33 крыжы памяці.

Сельсавет правёў «спэцапэрацыю» па выбарах старасты вёскі Суйкава, каб не дапусьціць да пасады актывістку «Беларускай хрысьціянскай дэмакратыі» Алену Янушкоўскую, якая дамагаецца таго, каб жыхары вёскі займелі чыстую ваду.

Мястэчка Сураж, што ў Віцебскім раёне, падзеленае Дзьвіной практычна напалам. І адзіны від транспарту, які дазваляе месьцічам трапіць з аднаго берагу на другі – гэта паром. Ёсьць яшчэ й катэр, але ён выкарыстоўваецца толькі ўлетку.

Галоўнае ўпраўленьне юстыцыі Віцебскага аблвыканкаму адмовілася зарэгістраваць гісторыка-асьветніцкае грамадзкае аб’яднаньне “Хайсы”. Падставай для адмовы сталі шматлікія, паводле ацэнкі чыноўнікаў, парушэньні, якія дапусьцілі заяўнікі пры афармленьні рэгістрацыйных дакумэнтаў.

23 верасьня сябры ініцыятывы “Хайсы” за кошт уласных сродкаў і ахвяраваньняў неабыякавых грамадзянаў на ўскрайку расстрэльнага лесу непадалёк ад вёсак Хайсы і Дрыкольле ва ўшанаваньне памяці забітых там беларусаў усталявалі тры мэталёвыя крыжы.

На тэрыторыі палігону «Лосьвіда», што разьмешчаны ў 13-ці кілямэтрах ад Віцебску, штодня праходзяць баявыя стрэльбы, пускі ракет, падрыўныя работы, кіраваньне баявымі машынамі і іншыя небясьпечныя для жыцьця і здароўя чалавека мерапрыемствы баявой падрыхтоўкі войскаў. Вайскоўцы папярэджваюць: у выніку правядзеньня стрэльбаў, а таксама вучэньняў у месцах іх правядзеньня могуць заставацца неразарваныя боепрыпасы, якія, знаходзячыся ў зямлі ці ў густой траве, ня бачныя і ўяўляюць сьмяротную небясьпеку.

Мясьціны каля вёскі Хайсы Віцебскага раёну могуць быць прызнаныя мэмарыяльнымі. Пра гэта гаворыцца ў адказе зь Віцебскага аблсавету, дасланым старшыні Віцебскай абласной арганізацыі партыі БНФ Кастусю Смолікаву.