Подпісы да старшыні аблвыканкаму зьбіраюцца ў вёсках Хайсы і Дрыкольле. Віцебскія актывісты не губляюць надзеі на тое, што кіраўніцтва вобласьці дасьць дазвол на ўсталяваньне памятнага крыжа на месцы масавых расстрэлаў недалёка ад вёскі Хайсы.

У Віцебску зьбіраюць подпісы пад зваротам на імя старшыні аблвыканкаму Мікалая Шарстнёва. Месьцічы просяць губэрнатара дазволіць усталяваць сьвяты крыж на месцы масавых пахаваньняў у лесе каля вёскі Хайсы Віцебскага раёну. Гэтае месца ў народзе называюць «віцебскімі Курапатамі».

Калі грамадзкасьць не запатрабуе праўдзівага расьсьледаваньня, парэшткі рэпрэсаваных ізноў пахаваюць як ахвяраў фашыстаў, упэўненыя актывісты аргкамітэту грамадзянскай ініцыятывы «Хайсы».

У сёньняшнім стане лес, зьнявечаны сьвежымі раскопамі на вялікай плошчы, нагадвае месца жахлівага, наўмыснага зьдзеку з памяці бязьвінных ахвяраў сталінскіх катаў. Груды чалавечых костак і чарапоў вакол ямінаў – выяўны дыягназ, пастаўлены мясцоваму кіраўніцтву і грамадзкасьці, якая ў асноўнай сваёй масе не патрабуе ад уладаў ушанаваць ахвяраў і пакараць злачынцаў.

У 2017 годзе спаўняецца 80 гадоў гэтак званаму «Вялікаму тэрору», які наўпрост зьвязаны з асобай Сталіна. Сталін даўно сканаў, але памяць ахвяраў сталінізму па-ранейшаму не ўшаноўваюцца. Віцебская грамадзянская ініцыятыва «Хайсы» шукае ў ваколіцах гораду месцы пахаваньняў рэпрэсаваных і вяртае грамадзтву забытыя сьведчаньні нашай трагічнай гісторыі. Наш карэспандэнт пагутарыў з кіраўніком ініцыятывы «Хайсы» Янам Дзяржаўцавым.

14 лютага прайшло чарговае паседжаньне аргкамітэту па стварэньні грамадзянскай ініцыятывы «Хайсы». Грамадзкія актывісты прыгадалі зьдзейсьненае за 2016 год і склалі плян працы на найбліжэйшы час.

4 лістапада актывісты зь Віцебску ўсклалі жалобны вянок на магілу на вайсковым пахаваньні №4429. Яны ўпэўненыя, улады перапахавалі тут парэшткі ахвяраў сталінскіх рэпрэсіяў, і абураныя тым, наколькі ў нязручным для наведваньня месцы знаходзіцца месца апошняга спачыну забітых нявінных людзей.

28 кастрычніка ў Вераб’ёвым лесе, што пад Віцебскам, сябры грамадзянскай ініцыятывы «Хайсы» зладзілі чарговую талаку на месцы пахаваньня беларусаў, рэпрэсаваных за часам Сталіна ў 30-я гады мінулага стагодзьдзя.

Надоечы грамадзкасьць даведалася, што парэшткі 172 чалавек, знойдзеныя ў лесе пад Хайсамі, з вайсковымі ўшанаваньнямі былі перапахаваныя на воінскім мэмарыяле станцыі Лосьвіда. Улады пераконваюць: людзі загінулі за часам Другой сусьветнай вайны. Пракамэнтаваць падзею мы папрасілі кіраўніка грамадзянскай ініцыятывы «Хайсы», краязнаўцу Яна Дзяржаўцава.

Парэшткі расстраляных людзей, знойдзеныя ў лесе каля вёскі Хайсы Віцебскага раёну, перапахавалі ў Лосьвідзе. Паводле афіцыйных зьвестак, пазабіваныя – ахвяры Вялікай Айчыннай вайны. Аднак прадстаўнікі грамадзкасьці, якія правялі ўласнае расьсьледаваньне, упэўненыя: загінулыя – ахвяры сталінізму.