02.03.2023 Тэгі: суды, крымінальны пераслед, палітвязні, заявы, міжнародная салідарнасць праваабаронцаў, справа Вясны Асобы: Алесь Бяляцкі, Валянцін Стэфановіч, Уладзімір Лабковіч
Парыж-Жэнева, 2 сакавіка 2023 г.
Чакаецца, што заўтра Ленінскі раённы суд Мінска вынесе свой вердыкт па справе лідараў "Вясны" Алеся Бяляцкага, Валянціна Стэфановіча і Уладзіміра Лабковіча. Напярэдадні вынясення прысуду міжнародныя праваабарончыя арганізацыі, якія падпісалі заяву, паўтараюць свае заклікі вызваліць праваабаронцаў і зняць з іх усе абвінавачванні.
3 сакавіка 2023 года суд Ленінскага раёна Мінска вынесе рашэнне па палітычна матываванай справе супраць кіраўніка "Вясны" і лаўрэата Нобелеўскай прэміі міру Алеся Бяляцкага, яго намесніка і віцэ-прэзідэнта FIDH Валянціна Стэфановіча і юрыста "Вясны" Уладзіміра Лабковіча. Пасля больш чым месяца несправядлівага судовага разбіральніцтва і больш за паўтара года адвольнага ўтрымання пад вартай надзея на правасуддзе невялікая.
9 лютага 2023 года пракурор Аляксандр Караль папрасіў суд асудзіць Алеся Бяляцкага да 12 гадоў пазбаўлення волі, Валянціна Стэфановіча — да 11 гадоў і Уладзіміра Лабковіча — да 9 гадоў. Дзмітрыю Салаўёву, яшчэ аднаму сябру "Вясны" і абвінавачанаму па гэтай справе, якога судзяць завочна, пагражае 10 гадоў пазбаўлення волі. Пракурор таксама запатрабаваў накласці штраф у памеры 185 000 беларускіх рублёў (прыблізна 68 000 еўра) на кожнага з абвінавачаных.
Ва ўмовах беззаконня ўлады разыгрываюць пародыю на правасуддзе супраць праваабаронцаў
"Пазіцыя пракуратуры па справе нашых сяброў і калегаў з'яўляецца ўвасабленнем усёдазволенасці беларускіх уладаў. Драконаўскія тэрміны турэмнага зняволення і штрафы нават па жахлівых стандартах глыбока скампраметаванай беларускай судовай сістэмы з'яўляюцца цяжкім выпрабаваннем для абвінавачаных і іх сем'яў", – кажа Павел Сапелка, выконваючы абавязкі члена праўлення "Вясны". – "Гэтыя ганебныя рэпрэсіўныя практыкі ў дачыненні да праваабаронцаў патрабуюць рашучых дзеянняў з боку ключавых міжнародных суб'ектаў".
Бяляцкі, Стэфановіч і Лабковіч былі адвольна затрыманыя 14 ліпеня 2021 года ў межах больш шырокіх рэпрэсій супраць беларускай грамадзянскай супольнасці пасля аспрэчваемых прэзідэнцкіх выбараў, якія прайшлі ў жніўні 2020 года. Першапачаткова яны былі затрыманыя і ўтрымліваліся пад вартай на працягу 14 месяцаў па ілжывых абвінавачваннях ва "ўхіленні ад выплаты падаткаў" (частка 2 артыкула 243 Крымінальнага кодэкса Беларусі), але цяпер яны паўстаюць перад судом па сфабрыкаваных абвінавачваннях у "кантрабандзе арганізаванай групай" (ч. 4 арт. 228 КК) і "фінансаванні групавых дзеянняў, якія груба парушаюць грамадскі парадак" (ч. 2 арт. 342 КК). Гэтыя новыя абвінавачванні былі выстаўленыя супраць іх толькі ў верасні 2022 года, што пакінула праваабаронцам і іх адвакатам мала часу для падрыхтоўкі новай стратэгіі абароны.
Чакаецца, што вясноўцы правядуць больш за 10 гадоў у турме ў якасці адплаты за законную праваабарончую дзейнасць
Бяляцкі, Стэфановіч і Лабковіч пераследуюцца ў адплату за правядзенне законнай праваабарончай дзейнасці. Пракуратура прызнала незаконнай такую дзейнасць, як: аказанне дапамогі адвольна затрыманым удзельнікам мірных пратэстаў, аплата паслуг адвакатаў, арганізацыя незалежнага маніторынгу выбараў і працяг дзейнасці "Вясны" пасля яе афіцыйнай ліквідацыі.
Судовы працэс над Бяляцкім, Стэфановічам і Лабковічам, а таксама папярэдні перыяд расследавання суправаджаліся шматлікімі парушэннямі правоў чалавека і стандартаў справядлівага судовага разбору: у зале суда трое палітзняволеных былі закутыя ў кайданкі і ўтрымліваліся ў клетцы; матэрыялы справы і слуханні вяліся на рускай мове, у той час як першай мовай вясноўцаў, на якой яны размаўляюць, з'яўляецца беларуская; праваабаронцам не было прадастаўлена дастаткова часу для азнаямлення з усімі матэрыяламі справы; у залу суда не былі дапушчаныя ні незалежныя СМІ, ні незалежныя назіральнікі.
Арганізацыі, якія падпісалі дакумент, яшчэ раз рашуча асуджаюць крымінальны пераслед Алеся Бяляцкага, Валянціна Стэфановіча і Уладзіміра Лабковіча і паўтараюць свой заклік да беларускіх уладаў вызваліць іх неадкладна і безумоўна, зняць з іх усе абвінавачванні і спыніць судовы пераслед усіх праваабаронцаў у краіне.
- ACAT Suisse
- Amnesty International
- ARTICLE 19
- The Barys Zvozskau Belarusian Human Rights House
- Campax
- Civil Rights Defenders
- European Platform for Democratic Elections (EPDE)
- FIDH (International Federation for Human Rights), within the framework of the Observatory for the Protection of Human Rights Defenders
- Freedom House
- Front Line Defenders
- Helsinki Foundation for Human Rights
- Human Rights House Foundation
- Human Rights Watch
- The International Bar Association’s Human Rights Institute (IBAHRI)
- Libereco - Partnership for Human Rights
- Netherlands Helsinki Committee
- Norwegian Helsinki Committee
- Östgruppen - Swedish initiative for Democracies and human rights
- Right Livelihood
- World Organisation Against Torture (OMCT), within the framework of the Observatory for the Protection of Human Rights Defenders
- People in Need