Дзедаўшчына – пазастатутныя адносіны, якія выходзяць за межы службовых паўнамоцтваў. Праяўляецца ў тым, што салдаты, якія праслужылі большы тэрмін службы, сяржанты, прапаршчыкі выкарыстоўваюць розныя формы псіхалагічнага і фізічнага гвалту ў дачыненні да салдат тэрміновай службы.

З пункту гледжання правоў чалавека:

гэта жорсткае і бесчалавечнае абыходжанне, катаванні - яны недапушчальныя ні пры якіх абставінах.

У беларускім заканадаўстве:

такія дзеянні як збіццё, фізічныя і псіхалагічныя здзекі, вымагальніцтва грошай і таму падобнае, крыміналізаваныя – з’яўляюцца злачынствам і караюцца. Іх не трэба замоўчваць - трэба дзейнічаць рашуча.

Вырашаць праблему з кіраўніцтвам вайсковай часткі – неэфектыўна. Бо ніхто не зацікаўлены “выносіць смецце з хаты”.

Эфектыўней запісацца на прыём да міністра абароны, выкласці яму праблему і патрабаваць перавесці салдата ў іншую вайсковую частку. Таксама варта накіраваць у Міністэрства абароны пісьмовы зварот, каб была праведзена ўнутраная праверка.

Надзейней звяртацца ў дзяржаўныя органы, якія па-за вайсковай сістэмай – Следчы камітэт, пракуратуру, міліцыю.

Трэба падаць заяву пра здзяйсненне злачынства ў аддзяленні пералічаных органаў – па месцы знаходжання вайсковай часткі альбо па месцы жыхарства заяўніка. Не атрымліваецца падаць заяву асабіста – можна даслаць яе поштай.

Праваахоўны орган, куды накіраваная заява, павінен:

• разгледзець заяву альбо перанакіраваць яе ў той орган, які абавязаны яе разгледзець;
• правесці праверку;
• пры ўстанаўленні складу злачынства прыняць рашэнне пра ўзбуджэнне крымінальнай справы.

Праваабарончыя арганізацыі, якія працуюць у Мінску і рэгіёнах, дадуць юрыдычную кансультацыю ці парады, дапамогуць скласці звароты ў адпаведныя праваахоўныя органы. Таксама дапамогуць у распаўсюдзе інфармацыі, каб надаць справе грамадскі рэзананс.

Медыя распавядуць пра сітуацыю беззаконня, звернуцца па каментары да службовых асобаў, будуць сачыць за развіццём справы і падтрымліваць інфармацыйна.